Ta strona używa plików cookies.
Polityka Prywatności
✔ AKCEPTUJĘ
  • 99,8% skuteczności
  • 2,2 mln zł najwyższe wywalczone świadczenie za śmierć bliskich
  • Bezpłatna porada w sprawie odszkodowań OC
Infolinia +48 503 138 356
  • 99,8% skuteczności
  • 2,2 mln zł najwyższe wywalczone świadczenie za śmierć bliskich
  • Bezpłatna porada w sprawie odszkodowań OC
Infolinia +48 503 138 356

Nieruchomość państwowa jako hipoteka na zabezpieczenie kredytu

„Czy można ustanowić hipotekę na nieruchomości państwowej (będącej w zarządzie zakładu budżetowego) na zabezpieczenie kredytu, zaciągniętego na zapłacenie długów tego zakładu?” Odpowiadamy na to pytanie w oparciu o określone przepisy prawa.

Reguła ogólna zawarta art. 13 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami, mówi, że nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być przedmiotem obrotu (z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustawy), a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, do których jest zaliczana hipoteka.

Organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami, zgodnie z art. 11 ust. w/w ustawy, jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Przez starostę należy rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu. Ponieważ od decyzji wydanych przez starostę w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa przysługuje odwołanie do wojewody, należy go uznać w konsekwencji za organ, który może udzielić zezwolenia lub nie wyrazić zgody na ustanowienie obciążenia w postaci hipoteki.

Co może być przedmiotem hipoteki?

Zasadą jest, iż hipoteką mogą być obciążone tylko przedmioty, co do których ustawa tak stanowi. Podstawowym przedmiotem hipoteki jest nieruchomość, a ściślej prawo własności nieruchomości. Nadto hipoteką można obciążyć prawa wymienione w art. 65 ust. 3 i 4 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Ponieważ hipoteka jest prawem akcesoryjnym, nie może być ustanowiona bez wierzytelności.

Wyjątek od tej zasady przewiduje artykuł 95 Ustawy prawo bankowe. Zgodnie z tym przepisem:

  • księgi rachunkowe,
  • wyciągi z w/w ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzone pieczęcią banku,
  • wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia, zawierające zobowiązanie, zwolnienie z zobowiązania, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru spłaty,

mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Dokumenty te są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości, stanowiącej własność dłużnika banku.

Z analizy tego przepisu wynika, że nie może on mieć zastosowania w sytuacji, gdy zamierza się ustanowić hipotekę na nieruchomości Skarbu Państwa, która jest w zarządzie zakładu budżetowego na zabezpieczenie kredytu zaciągniętego przez ten zakład, gdyż nie jest on właścicielem tej nieruchomości.

Jednym ze sposobów wykonywania prawa własności jest ustanowienie hipoteki, które polega na dokonaniu rozporządzenia prawem własności przez jego obciążenie. Zarząd natomiast jest postacią władztwa nad rzeczą i ogranicza się tylko do korzystania z nieruchomości. Zarząd nie obejmuje swym zakresem atrybutu prawa własności, jakim jest uprawnienie do podejmowania czynności rozporządzających. Stąd też państwowa jednostka organizacyjna mająca daną nieruchomość w zarządzie sama nie może na niej ustanowić hipoteki. Kompetencje w tym zakresie zostały przyznane staroście, z uwagi na art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, który właśnie jemu przyznaje ogólną kompetencję do reprezentowania Skarbu Państwa będącego właścicielem nieruchomości.

Z wyżej przytoczonych wywodów wynika, iż oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości będącej w zarządzie zakładu budżetowego na zabezpieczenie kredytu, zaciągniętego na zapłacenie długów tego zakładu, może złożyć starosta w formie aktu notarialnego. Organ ten może również w formie aktu notarialnego udzielić pełnomocnictwa do ustanowienia hipoteki osobie kierującej zakładem budżetowym (oczywiście radca prawny również może być pełnomocnikiem).

Odrębne zagadnienie stanowi kwestia, czy zakład budżetowy może zaciągnąć kredyt, a przede wszystkim na jakie cele. Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy sięgnąć do Ustawy o finansach publicznych.